‘Rouwkost’ als troost na het verlies van een kind: vzw Eleonoor helpt sterrenouders in hun donkerste periode
Phebe Somers – 10 december 2021 – Kw.be
Annelies Smeyers (26) en Michael Gontier-Versailles (27) uit Langemark-Poelkapelle werden op 1 november de ouders van een sterrenkindje. En ze zijn lang niet de enigen. Liefst 1 op 10 zwangerschappen eindigt in een miskraam, niet zelden met gebroken ouders als gevolg. In de donkere periode die volgde, konden ze rekenen op de troostende rouwkost van Els, vrijwilligster bij de vzw Eleonoor.
Op 12 december is het opnieuw Wereldlichtjesdag en denken we extra hard aan alle sterrenkindjes die ons hebben verlaten. Wie rouwt, heeft geen energie op overschot. Alledaagse taken zoals winkelen en gezond koken staan dan dikwijls heel laag op het prioriteitenlijstje. De vrijwilligers van vzw Eleonoor nemen die taak graag op zich. Zij bereiden met veel liefde gezonde maaltijden voor ouders die geconfronteerd werden met een stilgeboorte.
Annelies was op dat moment 17 weken zwanger. Na lang wachten en verschillende onderzoeken sloeg het nieuws in als een bom: Annelies was al haar vruchtwater verloren en hun dochter was nog niet levensvatbaar, ze maakte dus geen kans. “Uiteindelijk is Esmée op 1 november geboren. Annelies was mentaal en fysiek kapot. Waar het fout gelopen is, zullen we nooit weten. Volgens de dokters hadden we gewoon pech”, zucht Michael.
Gewoon pech
“We hebben vijf jaar geprobeerd om zwanger te worden”, vertelt Annelies. “Ik heb een aandoening waardoor mijn eicellen zonder medicatie niet rijpen, dus wisten we dat het niet evident was.” Maar tot hun grote vreugde werd het koppel dan toch verrast door een positieve zwangerschapstest. Los van typische kwaaltjes verliep alles heel normaal en de foetus ontwikkelde zich zoals het moest. “Bij een onderzoek enkele dagen eerder was alles nog in orde, maar tijdens de nacht van 30 op 31 oktober liep het fout. Om 3 uur ’s nachts is mijn water gebroken op het toilet. We waren niet meteen in paniek, maar reden naar het ziekenhuis voor alle zekerheid.”
"Aanvaard alle hulp die je krijgt, ook al denk je dat je het niet nodig hebt"
Annelies en Michael konden rekenen op de warme steun van de vroedvrouwen in het Jan Yperman Ziekenhuis. “Het zijn engeltjes, echt waar. Zij hebben ons een brochure gegeven waarin, naast praktische informatie, een lijst stond van organisaties die sterrenouders ondersteunen. Zo kwamen we in eerste instantie bij Boven De Wolken terecht en via hen leerden we de vzw Eleonoor kennen.”
HR-projectmedewerker Els Heughebaert (45) uit Ieper is al twee jaar vrijwilligster bij vzw Eleonoor, maar kon pas begin november voor het eerst een oproep beantwoorden, die van de ouders van Esmée. ”In mijn vorige job kwam ik regelmatig in contact met sterrenouders. Toen merkte ik al hoe kleine gebaren een groot verschil kunnen maken in zo’n periode van verlies en verdriet. De missie van vzw Eleonoor past daar perfect in.”
De vrijwilligers maken een week lang gezonde en lekkere maaltijden klaar om het getroffen gezin te ondersteunen. “Door het intense verdriet staat je energiepeil ontzettend laag. De zin om lang achter de kookpotten te staan ontbreekt dan vaak volledig, terwijl je lichaam op dat moment net nood heeft aan voedzame en gezonde gerechten. Een potje meer koken is een kleine moeite, zeker als je daarmee iemand steun kan bieden in de donkerste periode van zijn of haar leven”, legt Els uit. Naast heel veel groenten vond Els een ander ingrediënt nog net iets belangrijker: troost. Ze toverde een week lang echte comfortfood op tafel: gevulde kip met gestoofde wortels en aardappelgratin, een pastaschotel met courgette en gerookte zalm, preirolletjes met hesp in kaassaus met puree…
"Een kleine moeite voor mij die een grote impact kan hebben voor het gezin"
Die schotels werden met veel dankbaarheid ontvangen door Annelies en Michael. “Die eerste dagen leef je echt in een sleur. Het gevoel van onmacht was overweldigend. Esmée werd van ons afgepakt zonder dat we iets hadden misdaan”, vertelt Michael. Annelies knikt instemmend. “Het verdriet was zo vers en er moest zoveel geregeld worden. Het berichtje van Els kwam als een verademing.”
Warme herinneringen
Het koppel kon hun voorkeuren doorgeven, maar die hadden ze niet. Ze waren vooral blij dat ze zelf niet moesten denken aan eten klaarmaken. Vanaf dat moment hebben ze enkel met Els contact gehad, het was ook elke dag zij die de maaltijden tot bij hen bracht. “Dat voelde zo persoonlijk aan, we hebben enkel ontzettend warme herinneringen aan het contact met Els. Maar ik kan me inbeelden dat het ook voor haar niet gemakkelijk was.”
“Het heeft een grotere impact gehad op mij dan gedacht. Onbewust ben je er toch vaak mee bezig, zo’n verhaal laat je niet zomaar los. Maar ik was bovenal geraakt door de kracht dat dit koppel uitstraalde. Michael is zo trots op zijn vrouw, je ziet dat ze beiden vastberaden zijn om hier samen door te komen. Hun dankbaarheid toont ook aan hoe hard onze daden hen hebben geholpen, en daar doe je het voor.” Dat is ook de reden waarom Annelies en Michael hun verhaal nu delen. “Er rust nog een taboe op miskramen, niet in het minst omdat juridisch gezien pas alles in werking treedt bij 20 weken zwangerschap. Officieel heeft onze dochter nooit bestaan. Geen geboorteakte, geen bevallingsverlof, niets. Daarom willen we graag dat iedereen weet wat er wél kan. Dat er mooie instanties bestaan zoals de vzw Eleonoor, die je zoon of dochter wel erkennen, en je willen helpen om dat verlies te verwerken. Mijn grootste boodschap is dan ook dit: aanvaard alle hulp die je krijgt, ook al denk je dat je het niet nodig hebt”, besluit Annelies.
"Hoe mooi zou het zijn als onze VZW ooit overbodig wordt?"
Priscilla, founder
Eleonoor werd op 8 juni 2018 stil geboren. “Wanneer zoiets gebeurt begin je alles in vraag te stellen”, vertelt mama Priscilla (36). “Wat is de zin van het leven? Ik wist het niet meer, maar ik wist wel dat ik niet meteen terug wou naar mijn job als architecte. Daar was ik mentaal nog niet sterk genoeg voor.” Tijdens die eerste weken kregen Priscilla en haar man Frederik steun uit onverwachte hoeken in de vorm van rouwkost. Na talloze gesprekken met Evy, de meter van Eleonoor, kwam het concept van vzw uiteindelijk tot stand. “Vroeger bleven mensen dicht bij hun uitgebreide familie leven. Wanneer er iets gebeurde werd je meteen door hen opgevangen. Tegenwoordig onttrekken mensen zich sneller uit hun omgeving. Dit soms ontbrekend netwerk willen wij graag opvangen. We willen onzichtbaar, maar toch aanwezig zijn in het ‘zorgen voor’. Zodat zij bepaalde zaken kunnen loslaten, zonder dat we binnendringen in hun intieme levenssfeer.”
Sinds de start van de vzw hebben zo’n 30 gezinnen een aanvraag ingediend en 200 vrijwilligers zich aangemeld. Naast de kost van de ingrediënten maken Priscilla en Frederik ook budget vrij om een mand samen te stellen met leuke extraatjes zoals kaarsjes verse granola. Om dit alles te kunnen blijven organiseren doet de vzw een beroep op giften van particulieren en acties van organisaties. “We willen graag groeien, maar op een organische manier. Om meer aanvragen te kunnen beantwoorden hebben we natuurlijk voldoende vrijwilligers en fondsen nodig. Grote inzamelacties willen we niet doen, maar giften zijn zeker altijd meer dan welkom.” Toch heeft Priscilla stiekem een andere droom: “Hoe mooi zou het zijn als onze vzw ooit overbodig wordt? Dat wij gewoon mensen kunnen inspireren om dit zélf te doen voor niet alleen vrienden en familie, maar ook anderen in hun omgeving die misschien geen eigen netwerk hebben.”
Wie zich wil aanmelden als vrijwilliger of een gift wil doen kan terecht op www.eleonoor-vzw.be
"Als vrijwilliger reik je een helpende hand aan ouders in een periode waarin woorden vaak tekort schieten en je probeert een sprankeltje licht te brengen in hun duisternis. Het is ontzettend dankbaar werk om ouders te laten voelen dat ze niet alleen zijn" - Els .
