“Een simpele warme maaltijd op tafel: op de moeilijkste dagen besefte ik hoe troostend dat was”

Els De Ridder – 10 dec 2023 – Libelle

10 december is Wereldlichtjesdag, een dag waarop we alle overleden kinderen herdenken en ook de ouders extra steun kunnen gebruiken. Priscilla verloor zelf een dochtertje, maar vond de kracht om een vzw op te richten die maaltijden bezorgt aan ouders die hetzelfde meemaakten.

Dat een mooi project als vzw Eleonoor zou kunnen groeien uit een groot en pijnlijk verlies, hadden sterrenouders Priscilla en Frederik nooit kunnen denken. De vzw draagt de naam van hun dochtertje Eleonoor, dat ze veel te vroeg moesten afgeven.

Het ging mis in de zomer van 2018, Priscilla (38) herinnert het zich nog goed. “Het was aan het einde van een werkdag toen ik het me ineens afvroeg: had ik de baby wel voelen bewegen in mijn buik vandaag? Ik kon me geen enkel schopje herinneren. Ik had tot dan een voorspoedige zwangerschap gehad, maar nu voelde ik het duizelen, ik geraakte in paniek zelfs.

Ik was 32 weken ver toen ik met mijn man voor een spoedcontrole langsging bij de gynaecoloog. Die luisterde naar mijn buik en moest ons verdrietige vermoeden bevestigen: geen leven meer. Ons meisje, Eleonoor zouden we haar noemen, werd even later stil geboren.

Het is niet te vatten hoe ons gezin toen van de ene werkelijkheid in de andere belandde. Van zorgeloos geluk naar een donker verdriet, een leegte die niet meer te vullen leek. De grond zakte weg onder onze voeten. Hoe ga je ook om met zo’n verlies? Ik zag er geen beginnen aan. En hoe ga ik om met al de rest in mijn leven, zoals mijn job, waarin ineens alles betekenisloos leek.

"Hoe goedbedoeld de woorden van familie en vrienden ook waren, ze zouden Eleonoor niet terugbrengen"

Ik besefte vrij snel dat niemand anders dit verdriet kon wegnemen. Hoe goedbedoeld de woorden van familie en vrienden ook waren, ze zouden Eleonoor niet terugbrengen. Wanneer het kon, wilden we nog bij ons overleden meisje zijn in het ziekenhuis, soms reden we meerdere keren per dag heen en weer. Het was veel en heftig: van haar bevallen, haar moeten afgeven, afscheid nemen, een begrafenis regelen van een kindje dat we nooit echt hebben mogen kennen. Het was heel veel om te slikken, en in al die emoties vergeet je jezelf. 

Samen aan tafel

Mijn man en ik konden dit niet alleen verwerken, dat was duidelijk. We hadden mensen nodig die even voor ons wilden zorgen. Ik ben dan ook ontzettend dankbaar dat ons gezin die periode niet alleen hoefde door te maken. Alle dagen kwamen er meerdere mensen langs: vrienden, familie… Sommigen luisterden, anderen waren gewoon aanwezig, iemand zorgde voor eten.

Hoewel het toen niet echt tot me doordrong, droegen al die mensen ons gezin en maakten ze ons verdriet draaglijker. Ze brachten weer wat structuur in onze dagen en het leidde ons stilaan naar een iets betere tijd, die ik graag buiten doorbracht. Op die goede dagen zat ik in de tuin, in de zon. En het is ongelooflijk, maar ook die zonnekracht deed haar werk. Ze bracht me weer in beweging, gaf me weer zin om iets te ondernemen. Ik ging in gesprek met vriendinnen en wilde Eleonoor op een bepaalde manier ‘in leven’, in onze gedachten, houden. Ze mocht niet vergeten worden. Mijn man en ik hebben tijdens die moeilijkste dagen beseft hoe belangrijk een warme maaltijd was voor ons gezin, er liep hier namelijk ook nog een jongetje van vier rond in huis. 

"Mijn man en ik konden het verlies van ons dochtertje niet alleen verwerken. We hadden mensen nodig die even voor ons wilden zorgen"

Een warme maaltijd biedt troost in tijden van rouw. Wij hebben na het verlies van Eleonoor erg lang niet moeten koken. Mensen brachten hun restjes, kookten wat extra, leverden soep… Dat iemand dat voor ons deed, beurtelings, was hartverwarmend en trok ons erdoor. Bovendien hadden we als gezin weer dat moment aan tafel, en dat zorgde voor die belangrijke verbinding. Omdat we niet zelf moesten koken, creëerde het tijd om het met mijn man te hebben over het verlies, over wat ons was overkomen.

Eten vult je, vervult je, maar geeft ook structuur. En als het koken even van je wordt overgenomen, creëert het zelfs ruimte om je verdriet te verwerken. Het heeft echt een belangrijke functie in moeilijke tijden. Uit die gesprekken met familie en vriendinnen vloeide om al die redenen het plan voort om andere ouders van een sterrenkindje die eerste periode na het verlies op weg te helpen met warme maaltijden. Het werd de start van vzw Eleonoor.

Ze is er nog

We engageerden ons om ouders die erom vroegen, een week lang – vijf dagen – warme maaltijden te bezorgen voor hun gezin. We richten ons op ouders van overleden kindjes vanaf zestien weken in de buik tot de leeftijd van twaalf jaar.

Om te starten maakten we ons project bekend in twee Gentse ziekenhuizen en we werkten via een WhatsApp-systeem en een team van vrijwilligers. Sterrenouders konden ons een berichtje sturen en wij regelden dan een vrijwilliger die vijf dagen lang voor hun gezin zou koken. Al vrij snel groeide de interesse van andere Oost-Vlaamse ziekenhuizen in vzw Eleonoor en uiteindelijk breidde ons maaltijdensysteem uit tot heel Vlaanderen.

We begonnen met een groepje van tien, maar kunnen intussen rekenen op meer dan driehonderd vrijwilligers. We hebben overal mensen die zich willen inzetten, niet zelden zelf ouders van een sterrenkindje. En terwijl we in feite enkel vragen om een hoofdgerecht te bereiden, maken de ‘kookouders’ vaak hele menu’s, dessertje incluis.

Het engagement in onze vrijwilligersgroep is groot en oprecht. En dat maakt ons project nog mooier dan ik had durven te dromen. Werken aan dit project heeft me meer goed gedaan dan tien gesprekken bij een psycholoog. Ik heb mijn verhaal in het kader van het vzw-werk vaak moeten doen. In het begin schoot ik na twee zinnen vol, vandaag kan ik Eleonoors verhaal op een rustigere manier vertellen. Dankzij de vzw valt de naam Eleonoor hier vaak, en dat voelt goed. Ze is er nog! En we slaagden erin om een heel negatieve gebeurtenis om te buigen naar iets heel krachtigs.

"We slaagden erin om een heel negatieve gebeurtenis om te buigen naar iets heel krachtigs: onze vzw Eleonoor"

Natuurlijk is het confronterend om te zien dat dit verdriet nog steeds veel jonge gezinnen treft en ja, ik moet me soms afsluiten, zodat ik het niet weer helemaal zelf opnieuw ga doorleven. Maar ik hoor wel welk moois het teweegbrengt in beide gezinnen: troost in het gezin waar het verlies plaatsvond en medeleven en empathie in het gezin dat kookt. Ik herinner me het verhaal van een zoontje dat zijn mama die vrijwilliger was, wilde helpen met koken toen hij het verhaal van het sterrenkindje hoorde. Daarvoor doe je het.

Vroeger bezorgden we standaard ook een picknickmand: een doos gevuld met een kaarsje, servetten, confituur… Maar die hebben we nu vervangen door een ovenschaal. Niet zomaar een ovenschaal, maar een eigenhandig gedraaide keramieken schaal met de naam van het sterrenkindje in het glazuur gekerfd. Ze zijn wondermooi en op die manier zit het sterrenkindje mee aan tafel en krijgt het een fysiek plekje in het gezin.

Zelf gebruik ik de schaal waar destijds een bloemstukje van Eleonoor in stond, een rouwcadeau van mijn zus, nog steeds als ovenschaal. Een mooi symbool, waaruit dus dit sterke idee is gegroeid. Het voelt ook goed om de schalen hier in huis te creëren, en niet uit te besteden. Anders zouden we Eleonoor een stukje verliezen, en dat willen we natuurlijk niet.

"Eleonoor heeft zich laten voelen, ze zit in ons leven verweven, het verlies voelt iets minder zwaar"

Met ons gezin gaat het goed vandaag. Behalve van Tristan, intussen tien, en Eleonoor, werd ik ook mama van Odin, nu vier. Eleonoor is altijd dichtbij en de jongens weten dat ze nog een zusje in de hemel hebben. Ik blik heel dankbaar terug op de afgelopen vijf jaar. Eleonoor heeft zich laten voelen, ze zit in ons leven verweven, het verlies voelt iets minder zwaar. Zot hoe dit project in alle aspecten zijn werk al heeft gedaan.

Lieve duwtjes

Onlangs hoorde ik over een gezin dat een beroep wilde doen op onze vzw en dan plotseling bedankte voor onze hulp, omdat vrienden en familie zichzelf aan het organiseren waren om de maaltijden te verzorgen. Wij waren het kleine duwtje om zelf iets in gang te zetten. Hoe mooi is dat!

Volgens mij is dat het ultieme doel van de vzw: dat mensen spontaan hulplijnen gaan vormen voor anderen en maaltijden gaan verzorgen voor iedereen die doorheen een moeilijke periode gaat. En tot dan blijven wij lieve duwtjes geven en onze vrijwilligers motiveren voor die eetbakjes vol lekkers en troost.

Vrijwilliger Sanne ging koken bij Helena en haar gezin, nadat zij zoontje Willem verloren bij de geboorte

Sanne (33): “Ik had eerder al gekookt voor de vzw, toen ik vernam dat Helena, een mama die ik via mijn dochtertje Amélie kende van op school, haar zoontje Willem onverwacht verloren was. Ik vond dat zo erg, dat ik haar een berichtje stuurde met info van vzw Eleonoor én het aanbod dat ik vijf dagen voor haar gezin wilde koken. Voor mij waren die extra porties voor hun gezin geen moeite, ik kookte toch al voor mijn eigen gezin.

Helena: “Ik was heel dankbaar. Het was niet alleen de warme maaltijd, maar ook datgene errond dat ons leven in ondenkbaar zware tijden met veel verdriet wat steun gaf. Zo hoefden we bijvoorbeeld nog even niet naar de winkel. Ik vond het confronterend om andermans leven te zien doorgaan, terwijl het onze stilstond. Ik was blij met Sannes luisterend oor, want ik wilde zo graag over Willem vertellen. En Sanne luisterde met heel haar hart.

De ovenschotels van Sanne brachten mijn gezin rond de tafel en gaven ons even rust

Helena 

Haar ovenschotels brachten mijn gezin rond de tafel, zorgden voor wat rust. In die periode gingen we vaak naar het ziekenhuis voor Willem, moesten we de begrafenis regelen en probeerden we af en toe iets te doen met onze andere kindjes, Gustaaf (toen 3) en Martha (toen 5), die ook onze aandacht nodig hadden. Maar daarna was ik kapot. Ik miste Willem zo ontzettend hard, het klopte gewoon niet. Na zo’n uitputtende dag een gezonde, lekkere schotel in de oven kunnen schuiven nam stress weg.”

Sanne: “Voor ik mij engageerde, heb ik veel gelezen over rouw, over het verlies van een kindje. Ik wilde niet onvoorbereid arriveren bij de ouders. Ze zijn op hun kwetsbaarst, het is belangrijk om de juiste dingen te zeggen. Door onze gesprekken kon Helena haar verdriet bij me kwijt en groeide er een mooie band tussen ons. Ik stuur haar geregeld een berichtje en we zien elkaar natuurlijk ook aan de schoolpoort.”

Helena: “Sanne en vzw Eleonoor gaven ons gezin waardevolle steun in die periode van verdriet en gemis. Ik ben het niet gewoon om hulp te vragen, hier was ik heel dankbaar voor.

Vzw Eleonoor

Vzw Eleonoor leeft van giften. Daarmee vergoedt het de vrijwilligers met een vast bedrag. Je kunt hen steunen door geld te storten op rekeningnummer BE05 7310 5526 1275. Vanaf 40 euro krijg je een fiscaal attest. Wil je zelf kookvrijwilliger worden of iemand laten koken voor een gezin, of ben je handig met keramiek en wil je helpen met het draaien van de ovenschalen? Mail dan naar contact@eleonoor-vzw.be of surf voor meer info naar eleonoor-vzw.be.

https://www.libelle.be/openhartig/wereldlichtjesdag-priscilla-vzw-eleonoor/

"Als vrijwilliger reik je een helpende hand aan ouders in een periode waarin woorden vaak tekort schieten en je probeert een sprankeltje licht te brengen in hun duisternis. Het is ontzettend dankbaar werk om ouders te laten voelen dat ze niet alleen zijn" - Els .